Wat is Fabry?
De ziekte van Fabry is genoemd naar dr. Johannes Fabry, een Duitse dermatoloog die deze ziekte in 1898 voor het eerst beschreef. Het is een aandoening die behoort tot een groep van erfelijke stofwisselingsziekten die lysosomale stapelingsziekten wordt genoemd. Bij dit type aandoeningen is de werking van de ‘afvalcentrales’ van de lichaamscellen (de lysosomen) verstoord.
In een gezond lichaam worden stoffen die niet meer nodig zijn door enzymen in de lysosomen afgebroken tot kleinere deeltjes die via de bloedbaan worden hergebruikt of via de urine en ontlasting uit het lichaam worden afgevoerd. Bij een lysosomale stapelingsziekte is een bepaald enzym niet of onvoldoende aanwezig in de lysosomen, waardoor onafgebroken stoffen zich in de cellen ophopen en schade veroorzaken. Er zijn vele lysosomale stapelingsziekten; de verschijnselen zijn per ziekte verschillend, en zijn afhankelijk van het type enzym dat niet goed functioneert.
Bij de ziekte van Fabry hoopt zich een vettige substantie in de cellen op, die globotriaosylceramide of GL-3 genoemd wordt. Op den duur kan deze ophoping van GL-3 in bepaalde celtypen (zoals bijvoorbeeld de cellen in vaatwanden) weefselschade door het hele lichaam veroorzaken, variërend van mild tot zeer ernstig.
De ziekte van Fabry is zeldzaam: het treft ongeveer 1 op de 40.000 mensen.1
Waardoor ontstaat ophoping van GL-3?
Globotriaosylceramide (GL-3) is een stof die van nature aanwezig is in het lichaam; het bestaat uit suiker en vet. GL-3 wordt normaal gesproken uit de cellen afgevoerd met behulp van een enzym dat alfa-galactosidase A of alfa-GAL wordt genoemd. Dit enzym breekt GL-3 af tot kleinere deeltjes die de cel kunnen verlaten om vervolgens te worden hergebruikt of te worden uitgescheiden.
Als het lichaam onvoldoende of geen alfa-GAL produceert, zoals het geval is bij mensen met de ziekte van Fabry, stapelt GL-3 zich op in de lysosomen en veroorzaakt op den duur schade aan de cellen.
Het process van ophoping van GL-3 kan worden uitgelegd aan de hand van vier stappen.
Stap 1
In de lysosomen van de gezonde cellen worden afvalstoffen afgebroken door enzymen.
Stap 3
Bepaalde vettige afvalstoffen worden niet afgebroken, waardoor zij zich ophopen in de cellen.
Stap 2
Bij de ziekte van Fabry is er een tekort aan een bepaald enzym.
Stap 4
Met de afvalstoffen gevulde cellen worden groter dan normaal en veroorzaken problemen door het hele lichaam.